Başarılı bir şehir eşleştirme için atılması gereken adımlar nelerdir?

Şehir eşleştirme, kentler arası etkileşimi ve karşılıklı öğrenme süreçlerini artırmanın önemli araçlarından birisidir. Ancak uygulamanın başarısı için başlangıç aşamasında bazı adımların atılması gereklidir. Bu adımlardan ilki, eşleştirme yapılacak kentlerin seçimidir. Bu seçim, gelişigüzel sebeplere bağlı olmamalı, birbirleri ile belirli tarihi ve kültürel bağları, ortaklıkları olan kentler arasında eşleştirme yapılmalıdır. Seçim yapıldıktan sonraki adım, eşleştirmenin güçlü bir şekilde kamuoyuna duyurulması ve tanıtılmasıdır. Bu aşamada, ilgili şehirlerin yöneticileri, tercihen belediye başkanları kamuoyuna eşleştirmeyi anlatmalı ve destek çağrısında bulunmalıdır. Bu süreçte, yazılı ve sözlü medya ortamları kullanılarak eşleştirmenin hangi nedenlere bağlı olarak yapıldığı, ilgili kentler arasındaki ortaklığın köklerine dair tespitler ve eşleştirme uygulamasından beklenenler anlatılmalıdır. Üçüncü adım ise eşleştirme gündemine kurumsal bir sahiplik kazandırılması olmalıdır. İlgili kent yönetimleri, eşleştirme gündemini takip edecek, geliştirecek ve sürdürülebilirliğini sağlayacak kurumsal yapıyı oluşturmalı, bu yapılar birbirleri ile koordineli bir biçimde çalışmalı ve web ortamında erişilebilir olmalıdır. Özetle, iyi bir eşleştirme uygulamasının başlangıç aşamasındaki üç adımı; şehirlerin seçimi, kamuoyunu bilgilendirme ve kurumsallaşmanın sağlanması olmalıdır.

Başarılı bir şehir eşleştirme için…

“En başta içinde bulunduğumuz çağın geleceğini iyi okumalıyız. Eşleştirmede temel amaç, Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerindeki yerel yönetimler arasında çeşitli sektörel ve tematik alanlarda iş birliği ve ortaklık sağlamak ise, bu değerli süreci sürekli kılmak için bundan böyle ne gibi yapıcı adımların atılması üzerine daha derin düşünmek lazım. Şayet yerel yönetimlerimizin Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) ilişkilerinin gelişmesinde aktif ve tamamlayıcı roller almalarını istiyorsak, bu sadece AB müktesebatı fasıllarında yönetsel kapasitelerinin güçlenmesi ile sınırlı olmamak gerekir.

Sürdürülebilir Şehircilik kavramsal başlığı altında kurulan bu eşleşmelerin belediyelerimize kazandırdığı bilgilerin ve deneyimlerin çağın gereksinimlerini dikkate alan, ileriye dönük ve uzun vadeli fırsat alanları olmalıdır. Örneğin iklim krizi, çağın yangını bugün. Mahalleyi sel götürüyorsa demek ki küresel krizlerle mücadele etmek için küresel kent olmak da gerekmiyor. Mesele, kentlerden beklenen değişim ve dönüşüme hazırlıklı olmak. Kendi yerellerimizden bu devasa krize karşı mücadele için taleplerimizin sesini yükseltmemiz, kentlerimizi ve kentli pratiklerimizi dönüştürecek çözüm yollarını bulmamız ve karşılıklı iyi örnekleri çoğaltmamız lazım. AB, küresel iklim politikalarında liderlik konumunu perçinleştirmeye hızla devam ediyor. Birlik üyesi ülkelerin yerel yönetimleri ile bu liderlik sürecine katkıda bulunmak için, daha da önemlisi kentlerimizde yeşil ve adil bir ekolojik medeniyet inşa etmek için eşleşmeli ve birlikte mücadele vermeliyiz”.

 

Dr. Nuran Talu

Çevre ve Siyaset Bilimci

Küresel Denge Derneği Başkanı

Şehir eşleştirmeyi tanımlar mısınız?

Şehir eşleştirmeyi en genelde; işbirliği, dayanışma, barış ve uzlaşı kültürünün yerel yönetimler nezdinde yaygınlaşması ve birlikte ve birbirinden öğrenmenin somutlaşması olarak görebiliriz.

Şehirler çağında yaşıyoruz. Gittikçe artan oranda bir dünya nüfusu kentlerde yaşıyor ve bu oranın 2050’de dünya nüfusunun üçte ikisine ulaşması bekleniyor. Öte yandan küreselleşmenin etkisiyle şehirler daha da önemli aktörler haline geliyor ve şehirlerin politik etki alanları gittikçe büyüyor. Küresel gündemi belirleyen iklim değişikliği, toplumsal eşitsizlikler gibi pek çok sorunun kaynağını şehirler oluştururken çözümün adresi de yine şehirlerde.

Şehir eşleştirme yerel diplomasinin yanı sıra birbirinden öğrenmenin ve birlikte öğrenmenin en önemli araçlarından biri. Aynı kürede yaşamanın sorumluluğunu, yerel eylem politikalarıyla insanlığın ortak yararına ve birlikte yaşama pratiğine dönüştürmek yerel aktörlerin önemli rollerinden biri. Yerel düzeydeki sorunların, başarı ve başarısızlık hikayelerinin, iyi uygulamaların karşılıklı paylaşılmasına aracılık edilerek başarısız örneklerden ders çıkarılması, başarılı uygulamaların ise yerel koşullara uyarlanması ve yaygınlaştırılması; böylece ortak faydanın artırılması şehir eşleştirmenin bir diğer sonucu. Şehir eşleştirme bu amaca hizmet ederken yerel yönetimlerin kurumsal kapasitelerini geliştirmelerine ve dış kaynak bulmalarına da aracılık eder. Kuşkusuz şehir eşleştirme bir yönüyle de insanlığın küresel ölçekte uzlaştığı en geniş metinlerden biri olan Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın hayata geçirilmesi için önemli araçlardan biridir.